創作背景
宋越熙寧戰爭中,公元1076年(李朝仁宗李乾德太寧五年,農曆四月後改為英武昭勝元年),李朝大將李常傑與宋軍在如月江、富良江一帶交戰時,軍隊無心戀戰。李常傑為鼓舞士氣,假託神意,做詩一首,為《南國山河》:
南國山河南帝居(NamquốcsơnhàNamđếcư)
截然定分在天書(Tiệtnhiênđịnhphậntạithiênthư)
如何逆虜來侵犯(Nhưhànghịchlỗlaixâmphạm)
汝等行看取敗虛(Nhữđẳnghànhkhanthủbạihư)
李軍聽後,士氣大振,在如月江“趁宋軍力困,夜渡江襲擊,大破之。宋兵死者十五六,遂退廣源州”。之後,不久李仁宗李乾德便遣使入宋,奉表“謝罪求和”,宋越戰爭就基本結束。
此後該詩在越南家喻戶曉,被譽為越南歷史上“第一個獨立宣言”(第二個獨立宣言是1428年黎利所頒之《平吳大誥》,第三個獨立宣言是1945年胡志明發表之《獨立宣言》)。該詩被翻譯為越南現代語,以《南國山河》(sôngnúinướcnam)的題目被寫入越南國中七年級語文教科書中。後來還被配樂,並作為音樂由越南歌手青史(ThanhSử)演唱。在越南反華遊行示威中,該詩多次出現在示威標語牌上。
越語歌詞
南國山河歌詞:
Bậpbùnglửathiêngtiếpbướcrasatrường(閃耀的聖火連線著去沙場的腳步)
HậnthùsụcsôilũgiặcTốngcướpnước(對宋寇侵略者的仇恨沸騰起來)
LửakhóingúttrờiLàngxómđiêutàn(沖天的火焰讓村莊凋殘)
ĐấtnướcNamvùnglênquyếtgiànhlạinướcnon(南國之土奮起決心收復河山)
NamQuốcSơnHàNamĐếCư(南國山河南帝居)
TiệtNhiênĐịnhPhậnTạiThiênThư(截然定分在天書)
Từnglớptrailàngđichinhchiến(每一個男兒都去征戰)
SáchidangựabọcthaydướingọncờLyTướngQuan(在李將軍的旗幟下馬革裹屍)
Lũgiặcthamtànkhôngchốndungthan(貪殘的侵略者無處容身)
DướingọncờLyTướngQuan(在李將軍的旗幟下)
Giangsơngấmvócvangkhúckhảihoàn(凱歌響徹錦繡江山)