形態特徵
小灌木,高30-60厘米.分枝極密;枝四棱形,直徑0.5-1毫來,被輕微短柔毛,節間長3-5毫米。葉薄革質,倒卵狀匙形或匙形,長8-12毫米,寬3-4毫米(如貴州龍里蔣英8403號),或匙狀線形,長1.5-2厘米,寬2.5-4毫米(如廣西北部無名92839號),先端均鈍,或有小尖凸頭或淺凹口,基部狹楔形,兩面中脈凸出,葉面側脈緻密、明顯,與中脈約成45度角,中脈上略被微細毛;葉柄長0-1毫米。花序頂生兼腋生,頭狀,花序軸長3-5毫米,密生軟毛,苞片6-8對,卵狀三角形,先端急尖,長1-5毫米,背面近基部有毛,雄花:無花梗,萼片卵形,長1.3毫米,無毛,不育雌蕊高約0.8毫米;雌花:萼片卵狀橢圓形,長約1.5毫米,受粉期間子房較花柱為長。果卵形,長達6毫米,初被微硬絨毛,後變近無毛,僅在擴大鏡下可見輕微細毛,宿存花柱長1.5毫米,柱頭倒卵形,下延達花柱中部。花期3月,果期7月。分布情況
產貴州中南部(平壩、都勻、龍里一帶)、廣西北部。模式標本采自貴州平壩。物種分類
汕頭黃楊(變種)本變種和原變種不同處,在於小枝無毛;葉較大,大部分狹長圓形或狹倒披針形,長1.5-2.5厘米,寬5-7毫米;成熟蒴果乾後光亮,無毛,有網狀凸紋。
產廣東汕頭大洋山(Tai-young-shan); 生岩石上,海拔700米。模式標本采自該地。
與“頭花黃楊”相關的種有:
滇南黃楊Buxusaustroyunnanensis Hatus.
雀舌黃楊Buxusbodinieri H. Lév.
頭花黃楊(原變種)Buxuscephalantha H. Lév. & Vaniotvar. cephalantha
汕頭黃楊(變種)Buxuscephalantha H. Lév. & Vaniotvar. shantouensis M. Cheng
海南黃楊Buxushainanensis Merr.
匙葉黃楊Buxusharlandii Hance
毛果黃楊Buxushebecarpa Hatus.
大花黃楊Buxus henryiMayr
宜昌黃楊Buxusichangensis Hatus.
闊柱黃楊Buxuslatistyla Gagnep.
線葉黃楊Buxuslinearifolia M. Cheng
大葉黃楊Buxusmegistophylla H. Lév.
軟毛黃楊Buxusmollicula W. W. Sm.
變光軟毛黃楊(變種)Buxusmollicula W. W. Sm. var. glabra Hand.-Mazz.
軟毛黃楊(原變種)Buxusmollicula W. W. Sm. var. mollicula
楊梅黃楊Buxus myricaH. Lév.
狹葉楊梅黃楊(變種)Buxusmyrica H. Lév. var.angustifolia Gagnep.
楊梅黃楊(原變種)Buxusmyrica H. Lév. var.myrica
毛枝黃楊Buxuspubiramea Merr. & Chun
皺葉黃楊Buxusrugulosa Hatus.
皺葉黃楊(原亞種〕Buxusrugulosa Hatus. subsp. rugulosa
岩生黃楊(亞種)Buxusrugulosa Hatus. subsp. rupicola (W. W. Sm.) Hatus.
平臥皺葉黃楊(變種)Buxusrugulosa Hatus. var. prostrata (W. W. Sm.) M. Cheng
皺葉黃楊(原變種)Buxusrugulosa Hatus. var. rugulosa
黃楊Buxus sinica(Rehder & E. H. Wilson) M. Cheng
尖葉黃楊(亞種〕Buxussinica (Rehder & E. H. Wilson) M. Cheng subsp. aemulans (Rehder & E. H.Wilson) M. Cheng
黃楊(原亞種)Buxussinica (Rehder & E. H. Wilson) M. Cheng subsp. sinica
中間黃楊(變種)Buxussinica (Rehder & E. H. Wilson) M. Cheng var. intermedia (Kaneh.) M.Cheng
小葉黃楊(變種)Buxussinica (Rehder & E. H. Wilson) M. Cheng var. parvifolia M. Cheng
矮生黃楊(變種)Buxussinica (Rehder & E. H. Wilson) M. Cheng var. pumila M. Cheng
黃楊(原變種)Buxussinica (Rehder & E. H. Wilson) M. Cheng var. sinica
越橘葉黃楊(變種)Buxussinica (Rehder & E. H. Wilson) M. Cheng var. vacciniifolia M. Cheng
狹葉黃楊Buxus stenophyllaHance