內容介紹
本書是作者在新疆大學中國語言系維吾爾語言專業授課時所編寫的教材的基礎上，修訂、補充、完善而成。這本書是一部學習和研究維吾爾語語法的著作，它套用現代語言學的語法理論，結合維吾爾語的具體實例，對現代維吾爾語的結構做了精闢、詳盡的描述。本書分為五大部分：首先，論述語法學的幾個基本概念問題。其次，介紹了維吾爾語的形態結構和構詞法。第三，詳細地描述了維吾爾語的各類詞的語法範疇、形態體系、語法功能以及組合、聚合規則。第四，對維吾爾語的詞組的結構、句子的結構層次與類型、複合句的基本格式做了全面的描寫。最後，扼要介紹了維吾爾語標點符號的用法。書末附錄了維吾爾文字與國際音標對照表。
本書用漢、維吾爾兩種文字對比論述，選例具有口語化、標準化、實踐性強的特點，對漢、維吾爾讀者學習和研究維吾爾語提供了方便。
Bu kitab aptorning Shinjang Dash?si Junggo tilliri fakultétining Uyghur tili kesipidiki oqughuchilargha ders ?tkende tüzgen dersliri asasida tüzitlip, toluqlinip mukemmelleshtürülgen. Kitab Uyghur tili grammatikisini ?ginish we tetqiq qilishqa beghishlan'ghan mexsus eser bolup, uningda hazirqi zaman Uyghur tilshunasliqining grammatika nezeriyisi Uyghur tilining konkrét pakitliri bilen birleshtürülüp, hazirqi zaman Uyghur tilining grammatikiliq qurulmisi mukemmel we tepsiliy teswirlen'gen.
Kitab besh chong qisimdin teshkil tapqan: kitabning béshida, grammatika ilmidiki asasliq uqumlar muhakime qilin'ghan. Arqidinla Uyghur tilining morfologiyilik qurulmisi we s?z yasash usuli tonushturulghan. 3-qismida, Uyghur tilidiki s?z türkümlirining grammatikiliq katégoriyiliri, morfologiyilik sistémisi, grammatikiliq roli we birikish, türkümlinish qa'idisi tepsiliy bayan qilin'ghan. 4-qismida, Uyghur tilidiki s?z birikmilirining qurulmisi, jümlining qurulma qatlimi we türliri, shuningdek qoshma jümlining asasliq nusxiliri omumyüzlük teswirlen'gen. Axirida Uyghur tilidiki tinish belgilirining qollinilish qisqiche tonushturulghan. Kitabning axirigha Uyghur yéziqi bilen xelq'araliq transkripsiyining sélishturma jedwili qoshumche qilin'ghan.
Kitabta mesililer Xenzuche, Uyghurche ikki xil tilda muhakime qilin'ghan, janliq tilgha yéqin, ?lchemlik, emeliyetchanliqi küchlük misallar tallan'ghan, bu arqiliq Xenzu, Uyghur kitabxanlirining Uyghur tilini ?ginishi we tetqiq qilish üchün qolayliq shara'it yaritip bérilgen.
