語音
遼寧話共有十五個單元音,其中12個為非鼻音,其餘3個為鼻音,十五個單輔音,其中14個為非零聲母,其餘1個為零聲母,無塞擦音「dz」、「ts」、「bv」、「pf」,無入聲韻。從最初的開元音「a」到最後的閉元音「m」,共有366個音節文字,其中183個是大寫字型,其餘183個是小寫字型。
遼寧話沒有國語的平舌音與捲舌音之別,國語的塞擦音「zhi/zi」與「chi/ci」、擦音「shi/si」與「ri」,對應遼寧話為塞音「d-i」與「t-i」、擦音「s-i」與「z-i」,國語的塞擦音「ji」與「qi」、擦音「xi」,對應遼寧話為塞音「d-ii」與「t-ii」、擦音「s-ii」。
同國語一樣,遼寧話的塞音系統也與英語、日語等語言正好相反,沒有英語同日語的清(弱聲)與濁(強聲)之別,卻有送氣(強氣)與不送氣(弱氣)之分。國際音標的弱氣塞音例如[b]與[p],也寫作[b ]與[p ],對應的強氣塞音寫作[b ]與[p ]。英語、日語等語言區分[b]與[p](或[b ]與[p ]),而國語、遼寧話等語言僅區別[b]與[b ](或[p]與[p ]),對於[b]與[p](或[b ]與[p ])不做任何語義上的區別,也就是說,國語、遼寧話等語言將[kʌ]讀作[gʌ]、[kʌ]皆可,將[k ʌ]讀作[g ʌ]、[k ʌ]均可,只不過是聲音上的強弱而已。
百八十音圖 | 元音 | ||||||||||||||
後舌 | 前舌 | ||||||||||||||
中低 | 中高 | 高 | 中低 | 中高 | 高 | ||||||||||
平唇 | 圓唇 | 平唇 | 圓唇 | 平唇 | 圓唇 | 平唇 | 圓唇 | 平唇 | 圓唇 | 平唇 | 圓唇 | ||||
輔音 | 舌背 | 擦音 | 無氣 | a [ɣʌ] | oa [ɣɔ] | â [ɣɤ] | oâ [ɣo] | u [ɣɯ] | ou [ɣu] | e [ɣɛ] | oe [ɣœ] | ê [ɣe] | oê [ɣø] | i [ɣi] | oi [ɣy] |
有氣 | ha [xʌ] | hoa [xɔ] | hâ [xɤ] | hoâ [xo] | hu [xɯ] | hou [xu] | he [xɛ] | hoe [xœ] | hê [xe] | hoê [xø] | hi [xi] | hoi [xy] | |||
塞音 | 無氣 | ga [ɡʌ] | goa [ɡɔ] | gâ [ɡɤ] | goâ [ɡo] | gu [ɡɯ] | gou [ɡu] | ge [ɡɛ] | goe [ɡœ] | gê [ɡe] | goê [ɡø] | gi [ɡi] | goi [ɡy] | ||
有氣 | ka [kʌ] | koa [kɔ] | kâ [kɤ] | koâ [ko] | ku [kɯ] | kou [ku] | ke [kɛ] | koe [kœ] | kê [ke] | koê [kø] | ki [ki] | koi [ky] | |||
鼻音 | 接頭 | nga [ŋʌ] | ngoa [ŋɔ] | ngâ [ŋɤ] | ngoâ [ŋo] | ngu [ŋɯ] | ngou [ŋu] | nge [ŋɛ] | ngoe [ŋœ] | ngê [ŋe] | ngoê [ŋø] | ngi [ŋi] | ngoi [ŋy] | ||
接尾 | ng [ŋ] | ||||||||||||||
舌頂 | 擦音 | 無氣 | za [zʌ] | zoa [zɔ] | zâ [zɤ] | zoâ [zo] | zu [zɯ] | zou [zu] | ze [zɛ] | zoe [zœ] | zê [ze] | zoê [zø] | zi [zi] | zoi [zy] | |
有氣 | sa [sʌ] | soa [sɔ] | sâ [sɤ] | soâ [so] | su [sɯ] | sou [su] | se [sɛ] | soe [sœ] | sê [se] | soê [sø] | si [si] | soi [sy] | |||
塞音 | 無氣 | da [dʌ] | doa [dɔ] | dâ [dɤ] | doâ [do] | du [dɯ] | dou [du] | de [dɛ] | doe [dœ] | dê [de] | doê [dø] | di [di] | doi [dy] | ||
有氣 | ta [tʌ] | toa [tɔ] | tâ [tɤ] | toâ [to] | tu [tɯ] | tou [tu] | te [tɛ] | toe [tœ] | tê [te] | toê [tø] | ti [ti] | toi [ty] | |||
鼻音 | 接頭 | na [nʌ] | noa [nɔ] | nâ [nɤ] | noâ [no] | nu [nɯ] | nou [nu] | ne [nɛ] | noe [nœ] | nê [ne] | noê [nø] | ni [ni] | noi [ny] | ||
接尾 | n [n] | ||||||||||||||
唇 | 擦音 | 無氣 | va [vʌ] | voa [vɔ] | vâ [vɤ] | voâ [vo] | vu [vɯ] | vou [vu] | ve [vɛ] | voe [vœ] | vê [ve] | voê [vø] | vi [vi] | voi [vy] | |
有氣 | fa [fʌ] | foa [fɔ] | fâ [fɤ] | foâ [fo] | fu [fɯ] | fou [fu] | fe [fɛ] | foe [fœ] | fê [fe] | foê [fø] | fi [fi] | foi [fy] | |||
塞音 | 無氣 | ba [bʌ] | boa [bɔ] | bâ [bɤ] | boâ [bo] | bu [bɯ] | bou [bu] | be [bɛ] | boe [bœ] | bê [be] | boê [bø] | bi [bi] | boi [by] | ||
有氣 | pa [pʌ] | poa [pɔ] | pâ [pɤ] | poâ [po] | pu [pɯ] | pou [pu] | pe [pɛ] | poe [pœ] | pê [pe] | poê [pø] | pi [pi] | poi [py] | |||
鼻音 | 接頭 | ma [mʌ] | moa [mɔ] | mâ [mɤ] | moâ [mo] | mu [mɯ] | mou [mu] | me [mɛ] | moe [mœ] | mê [me] | moê [mø] | mi [mi] | moi [my] | ||
接尾 | m [m] |
關聯詞條
•河北話
•山東話
•河南話